Mowa bezdźwięczna – co to takiego?
 

Zauważyłam, że coraz częściej zdarza mi się spotkać w mojej pracy z dziećmi, które ubezdźwięczniają mowę. Chciałabym państwu, Drodzy Rodzice, przedstawić pokrótce
na czym polega to zjawisko i zachęcić do pracy z dziećmi w tym zakresie.

Duża część głosek w języku polskim tworzy pary, w których głoski różnią się jedynie pracą krtani, co nadaje głosce dźwięczność, lub brakiem pracy tego narządu, a co z tym idzie, głoska jest bezdźwięczna. Pary te to np.: p – b; t – d; k - g; f – w; ś – ź; s – z; sz –ż; ć – dź; cz – dż.

Głoskę dźwięczną łatwo rozpoznać. Wystarczy przyłożyć dłoń do ktrani w czasie artykulacji
i sprawdzić czy wyczuwalne są drgania. Kiedy wypowiadamy pary głosek naprzemiennie
– p – b – p – b – p – b – itd., wyczuwamy różnicę nie tylko w brzmieniu, ale i czujemy ją na dłoni. Proste, zdawać by się mogło… Niestety, wiele dzieci ma z tym problem. Zamieniają więc gloski dźwięczne na bezdźwięczne. Mówią na przykład pocian zamiast bocian czy fękiel zamiast węgiel. Często dochodzi do zmiany znaczenia słowa, np. w przypadku takich par wyrazów, jak Tomek – domek czy bułka – półka.

Przyczyny mowy bezdźwięcznej mogą być różne

• Niedosłuch

• Niedokształcenie słuchu fonemowego, czyli tzw. słuchu mownego, dzięki któremu możemy rozpoznawać i roróżniać dźwięki mowy.

• Brak koordynacji czynności wiązadeł głosowychlub zakłócenia w koordynacji mięśni fonacyjnych i oddechowych, które utrudniają napięcie wiązadeł głosowych

• Uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego – rzadko, ale zdarzają się również takie przypadki

W przebiegu nauki szkolnej ubezdźwięcznianie mowy wpływa znacząco na umiejętność czytania i pisania. Często pojawiają się błędy wynikające właśnie z nieprawidłowo utrwlonych wzorców słuchowych wyrazów,

Praca z takim dzieckiem polega na wykształceniu prawidłowych wzorców sluchowych pozczególnych głosek oraz wyrazów. Rodzice mogą wspomóc trapie swojego dziecka poprzez dążenie do zwiększenia napięcia w obrębie narządów artykulacyjnych (często występuje bowiem obniżone napięcie) oraz poprzez ćwiczenia uwrażliwiaące słuch pozawerbalny oarz fonemowy.

Wykonujemy nastepujące ćwiczenia:

• Cmokanie wargami, nadymanie policzkówi wstrzymywanie powietrza, zakończone silnym parsknięciem

• Grę na harmonijce ustnej

• Mruczenie melodii

• Masaż języka i warg wg wskazówek logopedy

• Zabawa w naśladowanie dźwięków z otoczenia, które są głośne, charakterystyczne, np. warkot silnika, warczenie psa odgłos piły czy odkurzacza

• Wspomaganie się nauką czytania

Należy nastawić się na długotrwałą pracę, nie jest to bowiem problem łatwy do przepracowania. Na pewno dziecku należy podarować czas i uzbroić się w cierpliwość. Życzę powodzenia!
 

Alina Duszyńska

logopeda