Integracja sensoryczna
Chciałabym tym razem zwrócić Państwa uwagę na ten aspekt rozwoju dziecka, który coraz częściej „obija nam się o uszy”, ale nie zawsze wiadomo o co chodzi. Mówiąc najprościej – chodzi o ogólne umiejętności radzenia sobie przez dziecko z bodźcami, które do niego docierają, o panowanie nad swoimi emocjami, wywołanymi właśnie tymi wrażeniami zmysłowymi oraz o to, jak możemy my – rodzice – im pomóc w razie potrzeby. Mając na uwadze fakt, że na rozwój mowy wpływa ogólny stan zdrowia dziecka, jego zdolność spostrzegania, odbiór bodźców słuchowych, wrażliwość dotykowa i wszystko, co można wiązać z integracją sensoryczną, gorąco polecam pochylić się nad tematem.
Proponuję lekturę ciekawego artykułu, który znalazłam na stronie 1000dni.pl.
Autor mgr Anna Głowacka, psycholog dziecięcy
„Co wiesz o zaburzeniach integracji sensorycznej? Jak dostrzec sygnały?
Integracja sensoryczna (SI) to inaczej zdolność do rozumienia i porządkowania bodźców i informacji dostarczanych z otoczenia i z własnego ciała poprzez zmysły. Umiejętność ta pozwala dziecku zrozumieć, jak funkcjonuje otaczający je świat i nadaje sens nieustannie docierającym zewsząd bodźcom.
Jeżeli proces integracji sensorycznej jest zaburzony, mogą pojawić się problemy z nauką, zachowaniem, koncentracją, czy koordynacją, dlatego jeżeli zaniepokoją nas jakieś zachowania dziecka, warto udać się do specjalisty, który doradzi, jak ćwiczyć z dzieckiem w domu, bądź zaproponuje terapię.
Zaburzenia integracji sensorycznej – dostrzeż objawy
Poniżej znajduje się kilka sygnałów, które mogą świadczyć o potencjalnych zaburzeniach sensorycznych dziecka.
OBJAWY |
ZACHOWANIE DZIECKA |
|
Nadwrażliwość na bodźce |
- Unika fizycznej bliskości i dotyku. - Lubi nosić tylko specyficzne rodzaje ubrań, przeszkadzają mu metki. - Nie lubi brudzić się klejem i farbami. - Nie lubi obcinać paznokci, czesać się i myć zębów. - W głośnych miejscach staje się marudne, czy poddenerwowane. - Źle reaguje na głośne dźwięki, np. muzyki, odkurzacza. |
|
Zbyt mała wrażliwość bodźce |
- Nie zauważa zadrapań, czy siniaków spowodowanych upadkiem - Kolorując, bardzo mocno dociska kredkę - Poszukuje głośnych dźwięków - Lubi być mocno przytulane, lub samo mocno przytula. |
|
Problemy z równowagą |
- Ma słabą równowagę, często upada lub się potyka - Idąc po pokoju obija się o meble - Ma kłopoty ze swobodnym poruszaniem się |
|
- Łatwo wpada we frustrację, reaguje agresją na przytłoczenie odbieranymi bodźcami |
|
|
Ruchliwość |
- Jest w ciągłym ruchu i wszędzie go pełno - Cały czas trzyma coś w rączkach i tym porusza - Trudno mu się skoncentrować, łatwo się rozprasza. |
|
Opóźnienie w rozwoju zdolności ruchowych |
- Ma problemy z samodzielnym zapinaniem guzików, sznurowaniem butów - Ma trudność uczeniu się nowych umiejętności ruchowych (łapanie piłki, jazda na rowerze) - Niepoprawnie trzyma ołówek, sztućce czy nożyczki - Niepewnie wchodzi lub schodzi po schodach - Ma kłopoty z wycinaniem, rysowaniem po śladzie |
|
Wybredność w jedzeniu |
- Unika nowych smaków - Jest wybredne pod względem konsystencji spożywanych pokarmów - Ma tendencję do wypychania sobie ust jedzeniem |
|
Terapia SI – co to takiego?
Metoda integracji sensorycznej to jedna z metod, która wykorzystywana jest w pracy z dziećmi, u których zaobserwować można m.in. trudności w zakresie umiejętności ruchowych, umiejętności szkolnych, nadpobudliwość psychoruchową, nadwrażliwość sensoryczną czy problemy z koncentracją. Terapia SI najczęściej przebiega w formie zabawy. Poprzez huśtanie się w hamakach, balansowanie, zabawy z piłką układ nerwowy i mózg dziecka uczy się właściwego reagowania na bodźce zewnętrzne i integracji wrażeń płynących z różnych zmysłów. Jeżeli terapia prowadzona jest przez certyfikowanego terapeutę i opiera się na rzetelnej diagnozie, po kilku miesiącach powinny być widoczne pozytywne efekty – poprawie ulega sprawność fizyczna dziecka, jego funkcjonowanie emocjonalne, a także koncentracja, funkcje wzrokowe i słuchowe.
Ćwiczenia stymulujące integrację sensoryczną
Systematyczne wykonywanie ćwiczeń w domu oraz właściwa zabawa to istotny aspekt wspierania rozwoju integracji sensorycznej dziecka, który można wprowadzić już od pierwszych miesięcy życia. Jak skutecznie wspierać rozwój dziecka w domu? Oto kilka pomysłów na zabawy i ćwiczenia sensoryczne.
Naleśnik
Rozłóż koc na podłodze, dziecko ułóż na brzegu. Turlaj je w kierunku drugiego brzegu, ciasno zawijając w koc, mówiąc, że zawijasz naleśnika. Następnie, jeżeli dziecko jest zadowolone, udawaj że kroisz, posypujesz cynamonem lub zjadasz naleśnika, delikatnie masując zawinięte dziecko rękami. Zadaniem dziecka jest samodzielne rozwinięcie się.
Skarby w ryżu
Napełnij pojemnik ryżem lub kaszą i ukryj w nim różne przedmioty. Zadaniem dziecka jest wyciągnięcie zabawek z pudełka.
Zabawa w wannie
Używajcie podczas kąpieli różnych gąbek, ręczników i szczotek. Zachęcaj dziecko do używania mydeł o różnych zapachach, kształtach i konsystencji.
Malowanie palcami
Za pomocą przeznaczonych do tego farb, stwórzcie z dzieckiem obrazek malując palcami. Do farb można dosypać, np. ryż, piasek lub ziarna, aby uzyskać różnice w strukturze. Dodatkowo, można pomalować dłoń dziecka i odciskać ją na papierze.
Masy sensoryczne
Zabawy ciastoliną, piankoliną, czy piaskiem kinetycznym, które wymagają ugniatania i dotykania różnych faktur to bardzo dobre ćwiczenia rozwijające motorykę małą i dostarczające wielu doznań. Warto poszukać w Internecie przepisów na domowej roboty masy plastyczne.”
Warto wiedzieć, że każde dziecko do 7 r.ż., u którego stwierdzono zaburzenia Integracji Sensorycznej, może być objęte pomocą w poradni psychologiczno – pedagogicznej (także często bezpłatnie w poradniach prywatnych). Specjaliści – najczęściej rehabilitanci – prowadzą zajęcia w specjalnie do tego urządzonych salach, stosują masaże, udzielają porad. Warto skorzystać. Ale nade wszystko pozwólcie się dzieciom bawić. Dajcie im możliwość doświadczania, brudzenia się, sprawdzania swoich możliwości. Niech biegają, huśtają się, zjeżdżają, wspinają się, chlapią, ugniatają. Życzę wspaniałych pomysłów na zabawy!
Alina Duszyńska
logopeda